Van kansen op werk tot persoonlijk inkomen tot huwelijksrelaties, er is nauwelijks een gebied waarop vrouwen de afgelopen decennia geen grote vooruitgang hebben geboekt. Maar als het gaat om het krijgen van de diagnose en behandeling voor AD(H)D, hebben vrouwen nog een lange weg te gaan.
AD(H)D bij vrouwen
Vrouwen hebben net zoveel kans als mannen om AD(H)D te hebben, en het nieuwste onderzoek suggereert dat AD(H)D bij vrouwen nog grotere emotionele onrust veroorzaakt. Ondanks wijdverspreide verbeteringen in de diagnose en behandeling van AD(H)D, kunnen sommige professionals nog steeds de overtuiging koesteren dat attention deficit (hyperactivity) disorder iets is dat voornamelijk jongens en mannen treft – niet meisjes en vrouwen. Hierdoor hebben vrouwen met AD(H)D meer kans dan mannen om niet gediagnosticeerd (of verkeerd gediagnosticeerd) te worden en minder kans om de juiste behandeling te krijgen.
“AD(H)D wordt nog steeds verondersteld een mannelijke stoornis te zijn”, zegt Fred Reimherr, MD, directeur van de University of Utah Mood Disorders Clinic en de hoofdauteur van een recente studie waaruit bleek dat AD(H)D een onevenredige impact heeft op vrouwen. “De vrouwen hadden een veel frequentere geschiedenis van de diagnose van andere emotioneel gebaseerde psychiatrische ziekten, zoals een stemmingsstoornis of angst. Ik denk dat die symptomen vaak de dingen zijn waar een arts die volwassenen behandelt zich op richt. Een vrouw kan emotionele symptomen vertonen en de AD(H)D die eronder zit, kan worden gemist. ”
Meisjes versus jongens
Onderdiagnose van AD(H)D bij vrouwen heeft zijn wortels in de kindertijd. Meisjes met AD(H)D hebben de neiging om harder te proberen dan hun mannelijke tegenhangers om de symptomen te compenseren en te verdoezelen. Om hun cijfers op peil te houden, zijn meisjes vaak meer bereid om extra uren te studeren en hun ouders om hulp te vragen.
Bovendien zijn meisjes eerder ‘people pleasers’, die er alles aan doen om erbij te horen – zelfs als ze weten dat ze ‘anders’ zijn.
Leraren zijn vaak de eersten die de tekenen van ADHD bij kinderen identificeren. Maar omdat sommige leraren ADHD nog steeds als een mannelijke stoornis beschouwen, hebben ze de neiging om de stoornis bij jongens te vermoeden, maar niet bij meisjes. Dit geldt ongeacht of meisjes het hyperactieve (kunnen niet stilzitten), het onoplettende (dagdromen in een hoek) of de gecombineerde versie van de stoornis vertonen.
“De meeste mensen hebben een misvatting dat AD(H)D een stoornis is van hyperactieve jongens van de basisschoolleeftijd,” zegt Patricia Quinn, MD, een ontwikkelingsgerichte kinderarts in Washington, D.C., en een toonaangevende expert in genderaspecten van AD(H)D. “Wanneer ze gedrag bij meisjes zien, zelfs storend gedrag, worden de meisjes nog steeds niet gediagnosticeerd.”
Wie moet de diagnose stellen?
Veel vrouwen gaan vermoeden dat ze AD(H)D hebben na jarenlang worstelen om de verantwoordelijkheden van een baan, een huis en het opvoeden van kinderen in evenwicht te brengen.
Sommige vrouwen gaan vermoeden wat de oorzaak van hun problemen is na het zien van een bericht over ADHD in de media. Andere vrouwen beginnen te vermoeden dat ze ADHD hebben nadat een kind van hen de diagnose van de stoornis heeft gekregen.
In ieder geval doen veel vrouwen dat pas na maanden of jaren van frustratie waarin artsen niet in staat waren om verlichting te bieden voor hun problemen.
“De meest voorkomende diagnose van een vrouw voordat ze haar AD(H)D-diagnose krijgt, is depressie,”. Heel veel vrouwen zeggen. ‘Ik ben al jaren in therapie en ik ben gediagnosticeerd met angst en depressie, maar ik heb nog steeds problemen.’ Het is gekmakend.”
Veel vrouwen worden niet gediagnosticeerd omdat de criteria die artsen gebruiken om AD(H)D te diagnosticeren verouderd zijn. De criteria geven bijvoorbeeld aan dat AD(H)D alleen als een potentiële diagnose moet worden beschouwd als de patiënt vanaf jonge leeftijd significante symptomen heeft ervaren. Toch, zoals artsen zich beginnen te realiseren, vliegen veel meisjes met AD(H)D “onder de radar” tijdens de eerste jaren met de aandoening.
Druk om te presteren
De druk op vrouwen om georganiseerd te zijn, zelfbeheersing te hebben, om degene te zijn die iedereen georganiseerd houdt, is een maatschappelijke verwachting die heel diep geworteld is. Vrouwen voelen zich heel erg een mislukkeling als ze hun huis niet op orde kunnen houden. Er is een enorme tol van het moeten hooghouden van de schijn, worstelen, gênante momenten hebben. Dingen als: ‘Ik vergat mijn kinderen op te halen na de voetbaltraining, en zij waren de enigen die daar nog stonden.’ Het is een zeer publieke mislukking en vrouwen worden vaak niet vergeven voor dit soort dingen. Met een man zullen ze zeggen: ‘Oh, hij heeft het zo druk, natuurlijk is hij het vergeten. Het feit dat een vrouw voelt dat ze “anders” is dan haar leeftijdsgenoten is vaak moeilijk te verdragen. Ze kan bijvoorbeeld angst, demoralisatie, een laag zelfbeeld ontwikkelen en er depressief uitzien. Ze is zich er dus pijnlijk van bewust. Ze lijdt echt, maar ze lijdt in stilte.
Financiële kosten en gemiste kansen
Alsof emotionele problemen nog niet genoeg zijn, kan AD(H)D ook aanzienlijke financiële kosten met zich meebrengen. Je betaalt voortdurend voor je desorganisatie en vergeetachtigheid. Je bent je bril kwijt, dus je moet een nieuw paar kopen. Je krijgt een parkeerboete omdat je de tijd uit het oog bent verloren en de meter op was. Dat soort dingen kunnen vaak gebeuren in het leven van iemand met AD(H)D.
Hoop voor de toekomst
De medische gemeenschap wordt zich bewust van het feit dat AD(H)D een groot probleem is voor meisjes en dat de aandoening vaak aanhoudt tot in de volwassenheid, elke vrouw die vermoedt dat ze AD(H)D heeft, moet zichzelf informeren over de aandoening – en een professional in de geestelijke gezondheidszorg raadplegen die gespecialiseerd is in het veld. Meestal is een psychiater of een therapeut het best uitgerust om de stoornis bij vrouwen te diagnosticeren. Als een vrouw zich depressief voelt, is het logisch dat een arts haar diagnosticeert met depressie en haar ervoor behandelt. Maar als ze reden heeft om te geloven dat er meer aan haar probleem is (of als uitstelgedrag, tijdmanagementproblemen en vergeetachtigheid aanhouden, ondanks de behandeling voor depressie), kan het ook zinvol zijn om de diagnose in twijfel te trekken – en door te gaan met vragen totdat ze verlichting krijgt voor haar symptomen. Moet ze van arts wisselen? Ze moet overstappen als er niet naar haar wordt geluisterd, als haar standpunt niet wordt erkend of gerespecteerd. Zelfs wanneer de diagnose laat in het leven komt, weten vrouwen hoe ze hun nieuwe bewustzijn in hun voordeel kunnen gebruiken. Ze herkennen AD(H)D-gedrag sneller bij hun kinderen. Ze zorgen er dan voor dat hun kinderen eerder gediagnosticeerd worden dit om ervoor te zorgen dat ze niet door de mazen van de net vallen en zullen lijden zoals zij gedaan hebben.
